6 - sinflarga Ona tili fanidan nazorat ishi testlari (choraklik)
1. «Davlat tili» deganda nimani tushuniladi?
a) Bir davlat hududida asosiy aloqa-aralashuv vositasi bo'lgan til tushuniladi.
b) Davlatning barcha hujjatlari shu tilda yoziladi.
c) Yig'inlar, anjumanlar shu tilda olib boriladi
d) O'zbekistonda Davlat tili o'zbek tilidir
e) a,b,c javoblardagi fikrlar tushuniladi
2. «O'zbekiston Respublikasining davlat tili o'zbek tilidir» degan so'zlar qayerda yozilgan?
b) Davlatning barcha hujjatlari shu tilda yoziladi.
c) Yig'inlar, anjumanlar shu tilda olib boriladi
d) O'zbekistonda Davlat tili o'zbek tilidir
e) a,b,c javoblardagi fikrlar tushuniladi
2. «O'zbekiston Respublikasining davlat tili o'zbek tilidir» degan so'zlar qayerda yozilgan?
a) O'Rning «Davlat tili» haqidagi Qonunning 1-moddasida.
b) O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 4-moddasida.
c) O'R Vazirlar Mahkamasining Qarorida.
d) a va b j t
e) a,b va c javoblar to'g'ri.
3. O'zbek xalqi va uning tarixiga mansub bo'lgan eng katta qadimgi yodgorlik qaysi?
b) O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 4-moddasida.
c) O'R Vazirlar Mahkamasining Qarorida.
d) a va b j t
e) a,b va c javoblar to'g'ri.
3. O'zbek xalqi va uning tarixiga mansub bo'lgan eng katta qadimgi yodgorlik qaysi?
a) Yusuf Xos Hojib. «Qudatg'u bilig» dostoni.
b) Ahmad Yugnakiy.«Hibatul haqoyiq» dostoni
c) Qutb Xorazmiy. «Xusrav va Shirin» dostoni.
d) Burxoniddin Rabg'uziy. «Qissasul anbiyo» dostoni.
e) Komil Xorazmiy. «Muhabbatnoma» dostoni.
4. Berilgan gaplarda ajratilgan so'zlarning ma'nodoshlari qaysi qatorda noto'gri almashtirilgan?
a) Sinfdoshlar yoz bo'yi ko'risha olmadilar (uchrasha olmadilar).
b) Rahimaoy tog'asinikiga jo'nab ketdi (bordi)
c) U chevar yangasidan tikuvchilikni o'rganmoqchi (hunar).
d) Salimjon ham yoz bo'yi band edi (bo'shamadi).
b) Ahmad Yugnakiy.«Hibatul haqoyiq» dostoni
c) Qutb Xorazmiy. «Xusrav va Shirin» dostoni.
d) Burxoniddin Rabg'uziy. «Qissasul anbiyo» dostoni.
e) Komil Xorazmiy. «Muhabbatnoma» dostoni.
4. Berilgan gaplarda ajratilgan so'zlarning ma'nodoshlari qaysi qatorda noto'gri almashtirilgan?
a) Sinfdoshlar yoz bo'yi ko'risha olmadilar (uchrasha olmadilar).
b) Rahimaoy tog'asinikiga jo'nab ketdi (bordi)
c) U chevar yangasidan tikuvchilikni o'rganmoqchi (hunar).
d) Salimjon ham yoz bo'yi band edi (bo'shamadi).
e) U otasidan duradgorchilik sirlarini o'rganishni niyat qilgan edi (maqsad).
5. Qo'shimchadosh so'zlar qatorini belgilang.
a) paxta, paxtalik, paxtazor;
b) ijod, ijodiy, ijodkor;
c) paxtakor, tajribakor, bunyodkor;
d) sholikor, lolazor, suvchi;
e) do'stlik, charxchi, suvoqchilik.
6. O'zakdosh so'zlar qatorini toping.
a) bog', tog', o'tloq;
b) maysa, suv, havo
c) korxona,ishxona,oshxona;
d) bog', bog'bon, bog'dorchilik;
e) yot, ot, qot, soch.
7. Tikuvchilikka oid uyadosh so'zlarni belgilang.
a) tikuvchi, chevar, hunarmand;
b) igna, ip, andoza;
c) tikuv, tikuvchilik, tikuvchi;
d) oshxona, oshpaz, osh tuzi;
e) tosh, tosh yo'l, tosh devor.
8. Quyidagi tuyuqdan «tut» so'zining ma'nosi noto'g'ri izohlangan qatorni toping. Xo'p shifobaxsh doridir lazzatli tut, Bu qadim hikmat erur yodingda tut. Gar dilingda zarra bo'lsa ishtiyoq, Tut ekib, tut o'stirish yo'lini tut.
a) Xo'p shifobaxsh doridir lazzatli tut (tut mevasi).
b) Bu qadim hikmat erur yodingda tut (saqla).
c) Gar dilingda zarra bo'lsa ishtiyoq, Tut ekib (daraxt)
d) tut o'stirish (ko'chat).
9. O'z ma'nosida qo'llangan so'z birikmasini belgilang.
a) Ona-Vatan, oltin beshik.
b) Zumrad ko'zli uzuk
s) qalbim bahori.
d) adabiyotga sayohat.
e) she'riy chaman.
10. Iboralar berilgan qatorni toping.
a) adolat shamoli, malomat toshi;
b) safga tizil, haqqing bordir;
c) qo'lga yalov olish;
d) yelkasiga oftob tegdi;
e) qadamini tezlatdi.
11. Qo'shimchasi faqat o'zakka qo'shilgan so'zlar qatorini toping.
a) bog', bog'da, bog'bonga;
b) bog'dorlar, bog'dorchilik;
c) bog'im, bog'larim, bog'cha;
d) bog'lar, bog'dorlar, bog'imiz;
e) bog'dagi, bog'bonimiz, bog'ga.
12. Tub fe'llar qatorini toping.
a) olmoq, so'rmoq, quchmoq;
b) boshlamoq, qoraymoq, yurmoq;
c) tashlamoq, ko'karmoq, kirmoq;
d) quchoqlamoq, odimlamoq, turmoq;
e) yugurmoq, sug'urmoq, mixlamoq.
13. Qo'shma fe'l ishtirok etgan gapni toping.
a) Uning mol-dunyosiga uchdi.
b) Arizani o'qituvchiga berdi.
c) Ilm-ma'rifatga intildi.
d) Mehnat qilib, rohatini ko'rmadi.
e) U dugonasidan xursand bo'ldi.
14. Harakatni ifodalagan fe'l qo'llangan gapni toping.
a) Mushukcha oftobda miriqib uxladi.
b) Biz xushxabardan hayajonlandik.
c) Dilnavoz rasm chizdi.
d) Dangasalar o'z ishlaridan uyaldilar.
e) O'quvchilar yangilikdan quvondilar.
15. Quyidagi fe'llarda o'timli yoki o'timsiz fe'llar tahlilining xatosini toping.
a) Anvar javobni o'qib zavqlandi. (A.Qod.) (o'timsiz)
b) Botirlar xalqning xotirasida hamisha yashayajaklar.(o'timli)
c) Binoning keng va og'ir eshigi ochildi. (o'timsiz)
d) Men elimning yuragida yashayman. (H.O.) (o'timsiz)
5. Qo'shimchadosh so'zlar qatorini belgilang.
a) paxta, paxtalik, paxtazor;
b) ijod, ijodiy, ijodkor;
c) paxtakor, tajribakor, bunyodkor;
d) sholikor, lolazor, suvchi;
e) do'stlik, charxchi, suvoqchilik.
6. O'zakdosh so'zlar qatorini toping.
a) bog', tog', o'tloq;
b) maysa, suv, havo
c) korxona,ishxona,oshxona;
d) bog', bog'bon, bog'dorchilik;
e) yot, ot, qot, soch.
7. Tikuvchilikka oid uyadosh so'zlarni belgilang.
a) tikuvchi, chevar, hunarmand;
b) igna, ip, andoza;
c) tikuv, tikuvchilik, tikuvchi;
d) oshxona, oshpaz, osh tuzi;
e) tosh, tosh yo'l, tosh devor.
8. Quyidagi tuyuqdan «tut» so'zining ma'nosi noto'g'ri izohlangan qatorni toping. Xo'p shifobaxsh doridir lazzatli tut, Bu qadim hikmat erur yodingda tut. Gar dilingda zarra bo'lsa ishtiyoq, Tut ekib, tut o'stirish yo'lini tut.
a) Xo'p shifobaxsh doridir lazzatli tut (tut mevasi).
b) Bu qadim hikmat erur yodingda tut (saqla).
c) Gar dilingda zarra bo'lsa ishtiyoq, Tut ekib (daraxt)
d) tut o'stirish (ko'chat).
9. O'z ma'nosida qo'llangan so'z birikmasini belgilang.
a) Ona-Vatan, oltin beshik.
b) Zumrad ko'zli uzuk
s) qalbim bahori.
d) adabiyotga sayohat.
e) she'riy chaman.
10. Iboralar berilgan qatorni toping.
a) adolat shamoli, malomat toshi;
b) safga tizil, haqqing bordir;
c) qo'lga yalov olish;
d) yelkasiga oftob tegdi;
e) qadamini tezlatdi.
11. Qo'shimchasi faqat o'zakka qo'shilgan so'zlar qatorini toping.
a) bog', bog'da, bog'bonga;
b) bog'dorlar, bog'dorchilik;
c) bog'im, bog'larim, bog'cha;
d) bog'lar, bog'dorlar, bog'imiz;
e) bog'dagi, bog'bonimiz, bog'ga.
12. Tub fe'llar qatorini toping.
a) olmoq, so'rmoq, quchmoq;
b) boshlamoq, qoraymoq, yurmoq;
c) tashlamoq, ko'karmoq, kirmoq;
d) quchoqlamoq, odimlamoq, turmoq;
e) yugurmoq, sug'urmoq, mixlamoq.
13. Qo'shma fe'l ishtirok etgan gapni toping.
a) Uning mol-dunyosiga uchdi.
b) Arizani o'qituvchiga berdi.
c) Ilm-ma'rifatga intildi.
d) Mehnat qilib, rohatini ko'rmadi.
e) U dugonasidan xursand bo'ldi.
14. Harakatni ifodalagan fe'l qo'llangan gapni toping.
a) Mushukcha oftobda miriqib uxladi.
b) Biz xushxabardan hayajonlandik.
c) Dilnavoz rasm chizdi.
d) Dangasalar o'z ishlaridan uyaldilar.
e) O'quvchilar yangilikdan quvondilar.
15. Quyidagi fe'llarda o'timli yoki o'timsiz fe'llar tahlilining xatosini toping.
a) Anvar javobni o'qib zavqlandi. (A.Qod.) (o'timsiz)
b) Botirlar xalqning xotirasida hamisha yashayajaklar.(o'timli)
c) Binoning keng va og'ir eshigi ochildi. (o'timsiz)
d) Men elimning yuragida yashayman. (H.O.) (o'timsiz)
e) Sayyora kecha bolalar bilan bo'lgan uchrashuvni gapirib berdi. (O.Y.) (o'timsiz)
16. O'timli fe'l ishtirok etgan gapni belgilang.
a) Tohir temir sandiqni ko'rdi.
b) Fazliddin uni ustalarga yasattirgan edi.
c) Hirotda jangnomalar ichiga suratlar chizish odat tusiga kirgan edi.
16. O'timli fe'l ishtirok etgan gapni belgilang.
a) Tohir temir sandiqni ko'rdi.
b) Fazliddin uni ustalarga yasattirgan edi.
c) Hirotda jangnomalar ichiga suratlar chizish odat tusiga kirgan edi.
d) Bu sandiqda loyihalar va tarhlar saqlanar edi.
e) Behzod chizgan tasvirlar shuhrat topgan edi.
17. Fe'llar anglatgan harakatning bajaruvchisi kim ekanligini aniqlang.
a) Ko'chada mashina guvilladi.
b) Shundan so'ng eshik ochildi.
c) Xonaga bir qiz kirib keldi.
d) Jo'mrakdan suv sharillab oqar edi.
e) Oqayotgan suvning ovozi tindi.
18. Aniq nisbatdagi fe'l bilan kelgan gapni belgilang.
a) Sharofatxon rasmga zimdan tikilib qaradi.
b) Daladagi bug'doylar kombaynda o'rildi.
c) Oybek bolalik yillarini Toshkentda o'tkazdi.
d) Azizaxon xatni Ravshanga o'qitdi.
e) Navoiyning asarlari butun jahonga yoyildi.
19. Orttirma nisbat fe'llarini yasovchi qo'shimchalari berilgan qatorni toping.
a) -t, -tir, -dir;
b) -ir, -ar, -iz;
c) -g'iz, -giz, -qiz
d) a va b javoblar to'g'ri;
e) a, b va c javoblar to'g'ri.
20. Quyidagi fe'llarning qaysi biriga -dir qo'shimchasi qo'shilib orttirma nisbat yasaladi?
a) ayt
b) uyat
c) cho'mil
d) gapir
e) to'y
21. Qaysi gapdagi fe'lga nisbat qo'shimchasi qo'shilgan?
a) Olim tajribani sinadi.
b) Navbatchi sinfni tozaladi.
c) Behzod topshiriqni bajardi.
d) Hamma masalliq qozonga solindi
e) Xalqimiz tinchlik uchun kurashdi.
22. Majhullik nisbati qo'llangan gapni belgilang.
a) Ko'chalarda ko'rkam imoratlar qad ko'tardi.
b) Ko'chalarga asfalt yotqizildi.
c) Korxonalar o'z muddatida ishga tushirildi.
d) Shahar jamolidan ko'zlar quvondi.
e) Gulgun hayotda ko'ngil yashardi.
23. Birgalik nisbatdagi fe'l qo'llangan gap qaysi qatorda berilgan?
a) Mehri oyisiga qarashdi.
b) Salim dadasi bilan uchrashdi.
c) Qushlar bir-birini cho'qishdi.
d) Javlon maktab sha'ni uchun kurashdi.
e) Shahrimiz tobora go'zallashdi.
24. Quyida berilgan qaysi gapda fe'l nisbatlari noto'g'ri tahlil qilingan?
a) Bu yo'ldan istiqlolga, g'alabaga va ozodlikka boriladi. (majhullik nisbati)
e) Behzod chizgan tasvirlar shuhrat topgan edi.
17. Fe'llar anglatgan harakatning bajaruvchisi kim ekanligini aniqlang.
a) Ko'chada mashina guvilladi.
b) Shundan so'ng eshik ochildi.
c) Xonaga bir qiz kirib keldi.
d) Jo'mrakdan suv sharillab oqar edi.
e) Oqayotgan suvning ovozi tindi.
18. Aniq nisbatdagi fe'l bilan kelgan gapni belgilang.
a) Sharofatxon rasmga zimdan tikilib qaradi.
b) Daladagi bug'doylar kombaynda o'rildi.
c) Oybek bolalik yillarini Toshkentda o'tkazdi.
d) Azizaxon xatni Ravshanga o'qitdi.
e) Navoiyning asarlari butun jahonga yoyildi.
19. Orttirma nisbat fe'llarini yasovchi qo'shimchalari berilgan qatorni toping.
a) -t, -tir, -dir;
b) -ir, -ar, -iz;
c) -g'iz, -giz, -qiz
d) a va b javoblar to'g'ri;
e) a, b va c javoblar to'g'ri.
20. Quyidagi fe'llarning qaysi biriga -dir qo'shimchasi qo'shilib orttirma nisbat yasaladi?
a) ayt
b) uyat
c) cho'mil
d) gapir
e) to'y
21. Qaysi gapdagi fe'lga nisbat qo'shimchasi qo'shilgan?
a) Olim tajribani sinadi.
b) Navbatchi sinfni tozaladi.
c) Behzod topshiriqni bajardi.
d) Hamma masalliq qozonga solindi
e) Xalqimiz tinchlik uchun kurashdi.
22. Majhullik nisbati qo'llangan gapni belgilang.
a) Ko'chalarda ko'rkam imoratlar qad ko'tardi.
b) Ko'chalarga asfalt yotqizildi.
c) Korxonalar o'z muddatida ishga tushirildi.
d) Shahar jamolidan ko'zlar quvondi.
e) Gulgun hayotda ko'ngil yashardi.
23. Birgalik nisbatdagi fe'l qo'llangan gap qaysi qatorda berilgan?
a) Mehri oyisiga qarashdi.
b) Salim dadasi bilan uchrashdi.
c) Qushlar bir-birini cho'qishdi.
d) Javlon maktab sha'ni uchun kurashdi.
e) Shahrimiz tobora go'zallashdi.
24. Quyida berilgan qaysi gapda fe'l nisbatlari noto'g'ri tahlil qilingan?
a) Bu yo'ldan istiqlolga, g'alabaga va ozodlikka boriladi. (majhullik nisbati)
b) Shahobiddin muzdek suvda yuvindi. (o'zlik nisbati)
c) Quyosh bulutlar ortiga yashirindi. (majhullik nisbati)
d) Ikki kundan keyin xabarchilar kelishdi. (birgalik nisbati)
e) Haydovchi mashinani tezlatdi. (orttirma nisbat)
25. Fe'l nisbatlari noto'g'ri tahlil qilingan qatorni toping.
a) Maktabda sinfdan tashqari tadbirlar ancha jonlandi. (aniqlik nisbati)
d) Ikki kundan keyin xabarchilar kelishdi. (birgalik nisbati)
e) Haydovchi mashinani tezlatdi. (orttirma nisbat)
25. Fe'l nisbatlari noto'g'ri tahlil qilingan qatorni toping.
a) Maktabda sinfdan tashqari tadbirlar ancha jonlandi. (aniqlik nisbati)
b) O'qituvchilar ham ta'lim-tarbiya ishlarini jonlantirmoqdalar. (orttirma nt)
c) Mehri oyisiga qarashdi.( birgalik nt)
d) Salim dadasi bilan uchrashdi.( o’zlik nisbat)
d) Salim dadasi bilan uchrashdi.( o’zlik nisbat)
I-chorak II variant
1. Yasama so’zlar berilgan qatorni toping
a) Yuksak, yumush, yutuq
b) Ko’chki, qizcha, angla
c) Qumursqa, qutlov, kitobni
d) Guldon, qorni, so’rash
2. Asosdosh so’zlar berilgan qatorni toping.
a) Qo’sh, qo’shmoq, qalampir
b) Oq, oqla, boshla
c) Ishla, ishchan, ilgich
d) Tinch, tinchlik, tinchlantirmoq
3. Qaysi javobda qo’shimcha qo’shilganda o’zak qismi o’zgargan so’zlar berilgan?
a) Sana, so’rash, noki
b) Sochig’i, bilakka, sovuq
c) Angla, ulg’ay, tomog’i
d) Mening, qorni, ikkov
4. O’timli fel ishtirok etgan gapni aniqlang.
b) Sochig’i, bilakka, sovuq
c) Angla, ulg’ay, tomog’i
d) Mening, qorni, ikkov
4. O’timli fel ishtirok etgan gapni aniqlang.
a) Erta ko’klamda ariqlar tozalanadi.
b) Darsdan keyin kutubxonaga boraman.
c) Ra’no bog’da kitob o’qib o’tirar edi.
d) Biz safardan ancha kech qaytdik.
5. Birgalik nisbatidagi fe’l qaysi gapda ko’plik ma’nosini ham ifodalaydi?
b) Darsdan keyin kutubxonaga boraman.
c) Ra’no bog’da kitob o’qib o’tirar edi.
d) Biz safardan ancha kech qaytdik.
5. Birgalik nisbatidagi fe’l qaysi gapda ko’plik ma’nosini ham ifodalaydi?
a) Buvamlar aytishadi
b) Opa-singil uzoq suhbatlashishdi.
c) So’rida choy ichib o’tirishibdi.
d) Mehmonlar kelib qolishdi.
6. Orttirma nisbatdagi fe’llar berilgan qatorni toping.
a) O’stirmoq, surkalmoq, yuvinmoq
b) Ko’paytirmoq, qaytartirmoq, uxlatmoq
c) Yurgizmoq, tirilmoq, uqtirmoq,
d) Kuylamoq, qarashmoq, bahslashmoq
7. Tagiga chizilgan so’zlarning so’rog’ini aniqlang. Odam qahrlansa, bilimsiz bo’ladi, jahl kelsa, aql ketadi.
a) Nima? Kim? Qanday? Qancha?
b) Kim? Qanday? Nima? Nima qildi?
c) Qancha? Kim? Nima?
d) Qachon? Qanday? Kim?
8. Fe’l nisbatlari necha xil?
a) 3
b) 4
c) 5
d) 1
9. -n, (-in), -l, (-il) qo’shimchalar bilan fe’lning qaysi nisbat shakllari hosil bo’ladi?
b) Opa-singil uzoq suhbatlashishdi.
c) So’rida choy ichib o’tirishibdi.
d) Mehmonlar kelib qolishdi.
6. Orttirma nisbatdagi fe’llar berilgan qatorni toping.
a) O’stirmoq, surkalmoq, yuvinmoq
b) Ko’paytirmoq, qaytartirmoq, uxlatmoq
c) Yurgizmoq, tirilmoq, uqtirmoq,
d) Kuylamoq, qarashmoq, bahslashmoq
7. Tagiga chizilgan so’zlarning so’rog’ini aniqlang. Odam qahrlansa, bilimsiz bo’ladi, jahl kelsa, aql ketadi.
a) Nima? Kim? Qanday? Qancha?
b) Kim? Qanday? Nima? Nima qildi?
c) Qancha? Kim? Nima?
d) Qachon? Qanday? Kim?
8. Fe’l nisbatlari necha xil?
a) 3
b) 4
c) 5
d) 1
9. -n, (-in), -l, (-il) qo’shimchalar bilan fe’lning qaysi nisbat shakllari hosil bo’ladi?
a) O’zlik, majhul
b) Birgalik, o’zlik
c) Aniq, majhul
d) Orttirma, aniq
10. Holat fe’li ishtirok etgan gapni toping.
a) Olimlarning xizmati mangu qoladi.
b) Ilm urug’ini soching.
c) Yaxshilik insonning umrini ziyoda qiladi.
d) Daraxtlarning yaproqlari oltinday sarg’aydi.
11. Tub so’zlar berilgan qatorni toping.
a) Gulini, kitobxon, fidokor
b) Kitobni, terimchi, tinim
c) Gul, bozor, temir
d) Noto’g’ri, bosmaxona, tosh
12. Nuqtalar o’rniga quyida berilgan qo’shimchalardan mosini tanlab qo’ying. Dunyo… ishlari …hayron qolmay ilojing yo’q.
a) –da, -ni,
b) –ning, -ga
c) –ni, -dan
d) –dan, -ga
13. Ilm zehnimizni, fikrimizni qilich kabi o’tkir qiladi. Berilgan gapda fe’l qaysi nisbat shaklida?
a) Aniq nisbat
b) O’zlik nisbat
c) Orttirma nisbat
d) Majhul nisbat
14. So’zning mustaqil qo’llana olmaydigan qismiga nima deyiladi?
a) Asos
b) Qo’shimcha
c) So’z tarkibi
d) So’z yasovchi qo’shimcha
15. Qaysi javobda qo’shimcha qo’shilishi natijasida o’zakdagi bir unli tushadigan so’zlar berilgan?
a) Ulg’ay, o’g’ling, oltovlon
b) O’rnim, sarig’i, esnamoq
c) Ikkov, shahring, yonoq
d) O’zing, ikkov, yuragi
16. So’zlarning grammatik tuzilishi va o’zgarishi tilshunoslikning qaysi bo’limida o’rganiladi?
a) Leksikologiya
b) Sintaksis
c) Orfografiya
d) Morfologiya
17. Bekorchidan el bezor. Bekor- o’zak, -chi-so’z yasovchi qo’shimcha, -dan- so’z o’zgartiruvchi qo’shimcha. Ushbu tahlil tahlilning qaysi turiga kiradi?
a) So’z yasalish tahlili
b) So’z turkumi tahlili
c) Mazmunu tahlili
d) So’z tarkibi tahlili
18. Kelishik qo’shimchalari qanday vazifani bajaradi?
a) Yangi so’z hosil qiladi
b) Yangi so’z shakli hosil qiladi
c) So’z birikmalari va gaplarda so’zlarni bog’laydi
d) Juft so’zlarni hosil qiladi
19. Nuqtalar o’rniga qo’shimchalardan mosini qo’ying. Bilim…o’z kuching bilan egalla, sheriging … mehnat natijalari … o’zlashtirishing noinsoflik. Dars vazifalari … mustaqil bajarmaslik tekinxo’rlik … qo’yilgan birinchi qadamdir.
a) –ni, -day, -ga
b) –dan, -ga, -ning
c) –im, -si, -ga
d) –ni, -ning, -ka
20. Qaysi qatorda lug’aviy shakl yasovchi qo’shimchani olgan so’zlar berilgan?
b) Birgalik, o’zlik
c) Aniq, majhul
d) Orttirma, aniq
10. Holat fe’li ishtirok etgan gapni toping.
a) Olimlarning xizmati mangu qoladi.
b) Ilm urug’ini soching.
c) Yaxshilik insonning umrini ziyoda qiladi.
d) Daraxtlarning yaproqlari oltinday sarg’aydi.
11. Tub so’zlar berilgan qatorni toping.
a) Gulini, kitobxon, fidokor
b) Kitobni, terimchi, tinim
c) Gul, bozor, temir
d) Noto’g’ri, bosmaxona, tosh
12. Nuqtalar o’rniga quyida berilgan qo’shimchalardan mosini tanlab qo’ying. Dunyo… ishlari …hayron qolmay ilojing yo’q.
a) –da, -ni,
b) –ning, -ga
c) –ni, -dan
d) –dan, -ga
13. Ilm zehnimizni, fikrimizni qilich kabi o’tkir qiladi. Berilgan gapda fe’l qaysi nisbat shaklida?
a) Aniq nisbat
b) O’zlik nisbat
c) Orttirma nisbat
d) Majhul nisbat
14. So’zning mustaqil qo’llana olmaydigan qismiga nima deyiladi?
a) Asos
b) Qo’shimcha
c) So’z tarkibi
d) So’z yasovchi qo’shimcha
15. Qaysi javobda qo’shimcha qo’shilishi natijasida o’zakdagi bir unli tushadigan so’zlar berilgan?
a) Ulg’ay, o’g’ling, oltovlon
b) O’rnim, sarig’i, esnamoq
c) Ikkov, shahring, yonoq
d) O’zing, ikkov, yuragi
16. So’zlarning grammatik tuzilishi va o’zgarishi tilshunoslikning qaysi bo’limida o’rganiladi?
a) Leksikologiya
b) Sintaksis
c) Orfografiya
d) Morfologiya
17. Bekorchidan el bezor. Bekor- o’zak, -chi-so’z yasovchi qo’shimcha, -dan- so’z o’zgartiruvchi qo’shimcha. Ushbu tahlil tahlilning qaysi turiga kiradi?
a) So’z yasalish tahlili
b) So’z turkumi tahlili
c) Mazmunu tahlili
d) So’z tarkibi tahlili
18. Kelishik qo’shimchalari qanday vazifani bajaradi?
a) Yangi so’z hosil qiladi
b) Yangi so’z shakli hosil qiladi
c) So’z birikmalari va gaplarda so’zlarni bog’laydi
d) Juft so’zlarni hosil qiladi
19. Nuqtalar o’rniga qo’shimchalardan mosini qo’ying. Bilim…o’z kuching bilan egalla, sheriging … mehnat natijalari … o’zlashtirishing noinsoflik. Dars vazifalari … mustaqil bajarmaslik tekinxo’rlik … qo’yilgan birinchi qadamdir.
a) –ni, -day, -ga
b) –dan, -ga, -ning
c) –im, -si, -ga
d) –ni, -ning, -ka
20. Qaysi qatorda lug’aviy shakl yasovchi qo’shimchani olgan so’zlar berilgan?
a) Yaxshilik, insonga, o’qigan
b) Mo’lroq, qushlar, kitobxon
c) Bilimli, morfoligiya, esdalik
d) Bog’bon, komillik, tokzor
21. To’plamni ifodalovchi so’zlar berilgan qatorni aniqlang .
a) Kitob,daftar,qalam
b) O’quv qurollari, milliy o’yinlar, ranglar
c) Olma, o’rik, nok
d) Qizil, sariq, ko’k
22. O’zakdosh so’zlar qaysi qatorda berilgan?
a) Bilimdon, aqlli, zukko
b) Odobli, mehribon, kamtarin
c) Ishbilarmon, ishchi, ishboshi
d) O’qimishli, ziyoli, ilmli
23. Qaysi qatorda yasama so’zlar berilgan ?
a) Kitob, maktab, muallim
b) Shahar, o’lka, diyor
c) Dono, zukko, chaqqon
d) San’atkor, unumli, noma’lum
24. Shakldosh so’zlardan ijodkorlar asarning qaysi turida foydalanadilar?
b) Mo’lroq, qushlar, kitobxon
c) Bilimli, morfoligiya, esdalik
d) Bog’bon, komillik, tokzor
21. To’plamni ifodalovchi so’zlar berilgan qatorni aniqlang .
a) Kitob,daftar,qalam
b) O’quv qurollari, milliy o’yinlar, ranglar
c) Olma, o’rik, nok
d) Qizil, sariq, ko’k
22. O’zakdosh so’zlar qaysi qatorda berilgan?
a) Bilimdon, aqlli, zukko
b) Odobli, mehribon, kamtarin
c) Ishbilarmon, ishchi, ishboshi
d) O’qimishli, ziyoli, ilmli
23. Qaysi qatorda yasama so’zlar berilgan ?
a) Kitob, maktab, muallim
b) Shahar, o’lka, diyor
c) Dono, zukko, chaqqon
d) San’atkor, unumli, noma’lum
24. Shakldosh so’zlardan ijodkorlar asarning qaysi turida foydalanadilar?
a) G’azalda
b) Dostonda
c) Tuyuqda
d) Chistonda
25. Qaysi so’zlarni ko’chma ma’noda qo’llash mumkin?
a) Daraxt, shamol, suv
b) Ko’z, bosh, sher
c) Daftar, qalam, ruchka
d) Aqlli, dono, ziyrak
b) Dostonda
c) Tuyuqda
d) Chistonda
25. Qaysi so’zlarni ko’chma ma’noda qo’llash mumkin?
a) Daraxt, shamol, suv
b) Ko’z, bosh, sher
c) Daftar, qalam, ruchka
d) Aqlli, dono, ziyrak
II-chorak I variant
1. Qaysi javobda faqat o`zakdosh so`zlar berilgan?
a) oq, oqla, boshla, guldor.
b) go`sht, qo`shmoq, qalampirmunchoq.
s) ishla, ishchan, ishbilarmon.
d) ong, angla, anglash, bilmoq.
e) gul, gulla, bog’bon
2. Yasama so`zlar keltirilgan javoblarni toping ?
a) yuksak, yumshoq, yutuq.
b) ko`chki, chopqi, gapdon.
s) qushcha, qumursqa, qutlov.
d) guldon, tepki, bo`lak.
e) kitob, ruchka, kirish
3. Qaysi javobda qo`shimcha qo`shilgan o`zak qismi o`zgargan so`zlar berilgan ?
a) sana, so`rash noki, bitta.
b) sochig`i, billaka, karakka, sovuq.
s) angla, ulg`ay, tomog`i.
d) mening, qorni yoqqan, haqi
e) ikkov, toqqacha, ishtiyoqi tonggan.
4. Qaysi javobda qo`shimcha qo`shilishi natijasida o`zakdagi bir unlisi tushgan so`zlar berilgan ?
a) ulg`ay, o`g`ling, oltovlon.
b) qornim, sarig`i, sanamoq
s) ikkov, shaming, yonoq.
d) o`zing, ikkov, yuragi.
e) seni, inisi, orzum.
5. Qaysi so`zlarda doimo lik qo`shimchasini olgan holda ishlatiladi ?
a) tikuvchilik, baliqchilik
b) sherikchilik, ijarachilik
s) puxtachilik, pishiqchilik
d) qo`shnichilik, to`qchilik
e) mehribonchilik , yilqichilik
6. –larqo`shimchasi qaysi javobdagi so`zlar ko`plik ma’nosini ifodalaydi ?
a) besh so`mlar, soatlar, zavqlarini.
b) dadamlar, ruhlar, yuraklar, bog`lar.
s) tuyg`ular, buvimlar,o`zlariga,uch yoshlarda.
d) gullar, Anvarlar, besh kunlar, buvimlar.
e) ko`ksulton, uchtepa, ko`kariq.
7. Ko`plik qo`shimchasi qaysi javobda nav ( tur, xil ) tushunchasini ifodalagan ?
a) odamlarning bolalarcha quvonishidan zavqim keldi.
b) nonlarning yuzi issiq ekan.
s) ombordan choylarni tanlab olasiz , og`ayni.
d) onaizor bolalarga mehribon bo`lar ekan.
e) qushlar kuylaydi, ariqlar suvlar kuylaydi.
8. Qaysi javobda qaratqich kelishigining qo`shimchasi o`rnida tushum kelishigining qo`shimchasi yozilgan ?
a) gulni hidi, nonni mazasi, uni ko`zlari.
b) suvni ichdim, ro`yxatni o`qidim, yong`inni o`chirishdi.
s) kitobni varaqlashdi, mashqni yozdi, jadvalni tuzdi.
d) soyabonni ochdi, uzumlarni uzdik, xayolni bo`ldi.
e) yutuqni to`lashdi, vergulni qo`ydi, gapni tugatdi.
9. Qaysi gapda bo`lishsiz fe’ldan tasdiq ifodalangan ?
a) hech kimga munofiqlik qila ko`rma.
b) ish hech kimni o`ldirmaydi.
s) bu gap aytilmay qolmaydi.
d) bu yerda uni ko`rgan emasman
e) go`sht hali sotilgani yo`q.
10. Qaysi gaplar qo`shimchasi hurmat ma’nosini ifodalab kelyapti ?
a) mustaqilligimizning dastlabki yillardanoq sog`lom avlod tarbiyasi eng ustovor vazifa deb belgilanadi.
b) Zulxumor oyimlar qayerda bo`lsalar, so`zga o`rgatilgan mayna ham shu yerda.
s) ma’naviyat va jismoniy barkamol avlodlarni tarbiyalash umumdavlat ahamiyatga molik masala.
d) vatan, ona, farzand muqaddas tushunchalar.
11. -li qo`shimchasi bilan yasalgan so`zlar qatorini belgilang ?
a) Ali,Vali,Soli
b) balli,dalli,gulli
s) erli,baxtli,omadli
d) Toshkentlik, kiyimlik, do`ppilik
e) gulli, egali, keldi
12. Nuqtalar o`rniga mos keladigan kelishik qo`shimchalarini qo`ying? Yovuzlik … ezgulik … ajrata oladigan kishigina aqllidir
a) -ga,-dan,-ni
b) -dan, -ni
s) -da, -dan, -ni
d) -ning,-ga,-da
e) -ni, -ga, -dan.
13. Berilgan gapni davom ettiring ?Kimki hech narsani qiziqib so`ramasa …
a) uyatga qoladi
b) tinchi buziladi
s) hech nimani o`rganmaydi
d) hech kimni tanimaydi
e) orqada qoladi
14. Qaysi javobda maqol berilmagan?
a) olim bo`lsang, olam seniki
b) Kimda aql bo`lsa, u asl odam bo`lar
s) oyning o`n beshi qorong`i bo`lsa, o`n beshi yorug`
d) Itni qopmas deb bo`lmas, otni tepmas deb bo`lmas
15. Birgalik nisbatidagi fe’l qaysi gapda ko`plik ma’nosini ham ifodalaydi ?
a) mehmonlar kelib qolishdi.
b) buvamlar aytibdi.
s) ular hovli atrofini tozalashdi.
d) so`rida choy ichib o`tiribdi.
e) opa- singil uzoq suhbatlashishdi
16. Qaysi qatordagi so`zlarda –liq qo`shimchasi yordamida joy nomlari yasash mumkin ?
a) tepa, yaxshi, O`zbekiston
b) qoy, bo`ston, olma
s) bor, qishloq, gul
d) chimkent, bosh, jon
e) yosh, do`st, hamkor.
17. To`plamni ifodolovchi so`zlar berilgan qatorni aniqlang?
a) kitob,daftar,qalam
b) o`quv qurollari, milliy o`yinlar, ranglar
s) olma, o`rik, nok
d) qizil, sariq, ko`k
e) gullar, stol, olma
18. Qaysi qatorda yasama so`zlar berilgan ?
a) kitob, maktab, muallim.
b) shahar, o`lka, diyor.
s) dono, zukko, chaqqon.
d) san’atkor, unumli, noma’lum.
19. Bo`lishsiz fe’l ishtirok etgan gapni aniqlang ?
a) mayin shabada esmoqda.
b) giloslar qiyg`os gullagan.
s) uzoqdan yoqimli kuy eshitildi.
d) bahor kelishini orziqib kutadilar.
20. Yasama fe’llar berilgan qatorni aniqlang ?
a) o`qidi, yozdi, chizdi.
b) tingladi, yasadi, bormoq.
s) oqlamoq, baholamoq, saralamoq.
d) javob bermoq, e’lon qilmoq.
21. So’zning mustaqil qo’llana olmaydigan qismiga nima deyiladi?
a) Asos
b) Qo’shimcha
s) So’z tarkibi
d) So’z yasovchi qo’shimcha
22. Ilm zehnimizni, fikrimizni qilich kabi o’tkir qiladi. Berilgan gapda fe’l qaysi nisbat shaklida?
a) Aniq nisbat
b) O’zlik nisbat
s) Majhul nisbat
d) Orttirma nisbat
e) Birgalik nisbat
23. Felning vazifa shakllari necha turga bo’linadi?
a) 2
b) 4
s) 5
d) 3
e) 6
24. Tub so’zlar berilgan qatorni toping?
a) gulini, kitobxon, fidokor.
b) kitobni, temirchi, tinim
s) gul, bozor, temir
d) noto’g’ri, bahosiqxona, tosh.
e) to’g’ri javob yo’q
25. Holat fe’li ishtirok etgan gapni toping.
a) Olimlarning ishi mangu qoladi.
b) Ilm urug’ini soching.
s) Yaxshilik insonning umrini ziyoda qiladi.
d) Daraxtlarning yaproqlari oltinday sarg’aydi.
e) Men bugun buvimnikiga bordim.
II-chorak II variant
1. To’plamni ifodalovchi so’zlar qatorini toping
a) Kitob, daftar, qalam,
b) O’quv qurollari, milliy o’yinlar.
c) Qizil sariq, ko’k
d) Olma, gul, kitob
2. Bo’lishsiz fe’l qo’llangan qatorni toping.
a) Mayin shabada esmoqda
b) Uzoqdan yoqimli kuy eshitildi
c) kitobni tez mutolaa qiling
d) Yolg’on gapirishga o’rganmang
3. Yasama fe’llar qatorini toping
a) O’qidi yozdi chizdi
b) Oqlamoq baholamoq saralamoq
с) tingladi, yasadi, bordi
d) Aytdi sanadi chizdi.
4. Qaysi qatorda qo’shma fe’llar berilgan?
a) Sayr etmoq, olib kelmoq
b) O’qib chiqmoq, Ochilgan gul,
c) Mehr bilan ishlamoq, zehnli bola,
d) Nasihat qilmoq, sehrli olam.
5. Hozirgi zamon shakllarini hosil qiluvchi qo’shimchalar qatorini toping.
a) -moqda, -di,-b,-ib
b) -yap,-yotir,-moqda
c) -ar,-y,-moqda
d) -yap,-moqda, -(a) yotir,-(a) yotir
6. Nutqiy faoliyat fe’llari berilgan qatorni toping.
a) Kiyintirmoq, ko’tarmoq
b) Jilmaymoq, tekislamoq,
c) Chaqirmoq, tushintirmoq
d) Duduqlanmoq, xo’rsinmoq
7. Onam bilan miriqib suhbatlashdim. Berilgan gapda qaysi so’z kesim vazifasida kelgan?
a) Suhbatlashdim
b) Onam bilan
c) Onam bilan suhbatlashdim
d) Miriqib suhbatlashdim
8. Holat ravishdoshlari berilgan qatorni toping.
a) Toqqa chiqquncha, ko’rgani bormoq
b) Qo’rqib ketmoq yugurib kelmoq
c) Musiqa tingach, qosh qorayguncha
d) Yig’lay-yig’lay uxlamoq, qorong’u tushguncha
9. Fe’lning sifatga xoslangan shakli ........ deyiladi.
a) Sifat
b) Harakat nomi
c) Sifatdosh
d) Ravishdosh
10. Hozirgi zamon sifatdoshi fe’l asosida qaysi qo’shimchani qo’shish orqali hosil bo’ladi?
a) -(a)yotgan
b) -gan
c) -adigan
d) -(a) r
11. Fellar tuzilishiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi
a) 2ta
b) 3ta
c) 5ta
d) 4ta
12. Qo’shma fel qismlari qanday yoziladi.
a) Qo’shib yoziladi
b) Ajratib yoziladi
c) Chiziqcha bilan yoziladi
d) Ajratib va qo’shib yoziladi
13. Kelasi zamon fellari berilgan qatorni toping
a) Yayraydi kuylamoqchi
b) Hayqirar edi,uchyapti
c) Yig’lamoqchi,qo’ndi
d) o’tiraman, topar
14. Barglar sarg’ayib to’kilmoqda. Ushbu gapda berilgan fe’lning zamon shaklini toping
a) hozirgi zamon
b) O’tgan zamon
c) kelasi zamon
d) Hozirgi kelasi zamon.
15. -gani,(-qani,-gali) qo’shimchasi bilan hosil bo’luvchi ravishdosh qanday ma’noni ifodalaydi?
a) Maqsad
b) sabab
c) Payt
d) holat
e) miqdor
16. Fe’l nisbatlari necha xil ?
a) 3
b) 4
c) 5
d) 1
e) 6
17. Fe’lning vazifa shakllari nechta?
a) 2
b) 4
c) 5
d) 3
e) 6
18. So’zning mustaqil qo’llana olmaydigan qismi?
a) asos
b) qo’shimcha
c) so’z tarkibi
d) so’z yasovchi qo’shimcha.
19. Tub so’zlar berilgan qatorni toping
a) Gulini, kitobxon,fidokor
b) kitobni, temirchi, tinim
c) Gul, bozor temir
d) No’to’g’ri, baho issiqxona,
20. Maqol berilmagan qatorni toping
a) Olim bo’lsang, olam senikim
b) Kimda aql bo’lsa, o’z maqsadiga erishadi
c) tutunini hillik ko’rmas, yuvundisini it.
d) Mehnat qilgan elda aziz
21. Quyidagi gapda qaysi so’z turkumi qo’llangan?
Mehnatdan kelsa boylik ,hayot bo’lar chiroyli
a) Ot,sifat
b) Sifat,fe’l
c) Ot,fe’l
d) Sifat,son
22. Berilgan gapni davom ettiring. Kimki hech narsani qiziqib so’ramasa,..............
a) Hech nimani o’rganmaydi
b) Uyatga qoladi
c) Tinchi buziladi
d) Hech kimni tanimaydi
23. Holat fe’li ishtirok etgan gapni toping.
a) Olimlarning xizmati mangu qoladi
b) ilm urug’ini soching
c) yaxshilik insonning umrini ziyoda qiladi
d) daraxtlarning yaproqlari oltinday sarg’aydi
24. O’timli fe’l ishtirok etgan gapni aniqlang
a) Erta ko’klamda ariqlar tozalaniladi
b) Darsdan keyin kutubxonaga boraman.
c) Ra’no bog’da kitob o’qib o’tirar edi
d) biz safardan ancha kech qaytdik
25. Birgalik nisbatidagi fe’l qaysi gapda ko’plik ma’nosini ham ifodalaydi?
a) Buvamlar aytishadi
b) Opa-singil uzoq suhbatlashishdi
c) so’rida choy ichib o’tirishibdi
d) mehmonlar kelib qolishdi
III-chorak I variant
1. Atab qo’yilgan nomlar qaysi qatorda berilgan?
a) Shahar,guzar,mahalla
b) Atirgul,chinnigul,rayhon
c) Zebiniso, Qo’rg’ontepa
d) Bulbul,qaldirg’och,zag’izg’on
2. Ko’plik ma’nosini anglatgan otlarni aniqlang.
a) kitob,qalam, bo’yoq
b) Daryo,ko’l,anhor
c) Dala,maydon,o’rmon
d) O’quvchilar,bog’lar,qirlar
3. Kichraytirish qo’shimchalari yordamida hosil bo’lgan otlar qaysi qatorda berilgan? a) Do’stlik,ahillik,birodarlik
b) Qo’rg’oncha,qizaloq,uycha
c) Uycha,darcha,laycha
d) Gul,ko’kat,o’simlik
4. Turdosh otlar berilgan qatorni toping.
a) bola,binafsha,bo’tako’z
b) go’zal, moviy, musobaqa
c) Tinglamoq, izlamoq, sayr qilmoq
d) Andijon,Farg’ona,Namangan
5. Hayvonlarga shartli ravishda qo’yiladigan nomlar qaysi qatorda berilgan?
a) Yulduz,Shamsiqamar,Hilola
b) Mahalla,oqtoy, ziyrak
c) Bulbul,qaldirg’och,musicha
d) Mushuk,sigir,tovuq
6. Lavozimga ko’ra ilova qilingan so’zlar bilan berilgan qatorni toping.
a) tabib Salimov o’qituvchi Fayziyev
b) Uchuvchi, paxtakor, tikuvchi
c) Direktor Shamsiyeva, vazir Nabiyev
d) Pillakor, shifokor, duradgor
7. Kasb koriga ko’ra ilova qilingan so’zlar berilgan qatorni toping
a) San’atkor,bastakor, shifokor
b) To’quvchi Aziza, shifokor Abdullaeva
c) Faylasuf, tilshunos, tarixchi
d) Alloma, mutafakkir, hokim
8. O’rin-joy nomlari qaysi qatorda berigan?
a) Gulgun, Madina, Dilso’z
b) Baxt, mehr, muruvvat,
c) Sardoba, To’raqo’rg’on, Yakkasoy
d) Bino, Tashkilot, Inshoat,
9. Mavhum otlar berilgan qatorni toping.
a) E’tiqod, sadoqat, muruvvat
b) Bilimli, ziyoli, madaniyatli
c) Suxandon, tadbirkor, ijodkor,
d) Lavha, maqola, hikoya
10. Shakl yasovchi qo’shimchalar to’g’ridan-to’g’ri o’zakka qo’shilib kelgan so’zlar qaysi qatorda berilgan.
a) Kitobxonlik, kitobxonlar, kitobsevarlar
b) Tadbirkorlik, tadbirkorlar, tadbirkor
c) Kitoblar, kitobcha, kattaroq
d) Shabnam, misgar hunarmandchilik
11. Yasama otlar berilgan qatorni toping
a) Binolar,xiyobon,daha
b) Sumbula,mezon ,shabada
c) Tinchlik, bog’bon, tadbirkor
d) Ko’m-ko’k,yum-yum,g’ira-shira
12. Qaysi qatorda shaxs otlari bor ?
a) tuz hech narsa bilan almashtirilib bo’lmaydigan yagona mahsulotdir
b) tuz bo’lmasa tirik mavjudod halok bo’ladi
c) Husayni chol kemasi deb atashadi
d) Xotira dunyoda aziz,mo’tabar,u,ona,u suyuk padar
13. Otga, bo’g’lanib uning belgisini bildiradigan va qanday? Qanaqa? So’roqlariga javob beradigan so’zlarga......deyiladi
a) Sifat
b) Fe’l
c) Olmosh
d) Sifatdosh
14. Atrofdagi hovlilardan ko’tarilgan tutunlar ko’kimtir, mayin mavj bilan tiniq sovuq havoda suzadi. Berilgan gapda qo’llanilgan qaysi so’zlar sifat so’z turkumiga mansub?
a) Atrofdagi, havoda, tutun
b) ko’kimtir, mayin, tiniq sovuq
c) Sovuq, havo, ko’tarilgan
d) Tiniq mayin mavj
15. Qo’shma sifat berilgan qatorni toping.
a) Kul rang, egri –bugri
b) Oq ko’ngil,mevali
c) Osmon o’par,mehmon do’st
d) Nodon,kaltafahm
16. Baland past devorlar orasidagi mevalarning oq,pushti,qizil gullariga qaraysan. Berilgan gapdagi sifatlarning tuzulishiga ko’ra turini aniqlang.
a) juft-takror
b) qo’shma-juft
c) Sodda-takror
d) juft soda
17. Nisbiy sifatlar berilgan qatorni toping
a) qishgi, derazali devoriy
b) ko’chma, chiroyli, shirin
c) Yuzaki, xlor, paxtali
d) Bamaslahat, tongi, sermeva
18. Dunyoda eng orzumand xalq o’zbek bo’lsa ajibmas.Berilgan gapda sifat qaysi darajada?
a) orttirma
b) Oddiy
c) Qiyosiy
d) ozaytirma
19. Mavhum ot yasovchi qo’shimchalarni toping
a) -dosh,-bon;-inch
b) -lar,-ni,-ch
c) -ga,-lik, sinch
d) -lik,-ch,-inch
20. O’rin-joy otlari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni toping
a) Viloyat,do’kon,daftar
b) Olmazor,saylgoh,shahar
c) Tuman ,mahalla,baxt
d) G’arb ,guzar, qizlar
21. Holat fe’li ishtirok etgan gapni toping
a) Olimlarning xizmati mangu qoladi
b) Ilm urug’ini soching
c) Yaxshilik insonning umrini ziyoda qiladi
d) Daraxtlarning yaproqlari oltinday sarg’aydi
22. Yasama fe’llarni berilgan qatorni aniqlang
a) O’qidi, yozdi, chizdi.
b) Tingladi, yasadi, bormoq.
c) Oqlamoq, baholamoq, saralamoq.
d) Javob bermoq, e’lon qilmoq
23. Qaysi qatorda qo’shma fe’llar berilgan?
a) Shamol esmoqda, ochilgan gul.
b) Sehrli olam, baxtli bolalik.
c) Mehr bilan ishlamoq, berilib tinglamoq.
d) Nasihat qilmoq, o’rnak bo’lmoq, bino qo’ymoq
24. Orttirma nisbatdagi fe’llar qaysi qatorda qo’llangan ?
a) Kuzatdi, tingladi .
b) Yurgizdi, chizdirdi .
c) Qiziqmoq, chekinmoq
d) Bajarmoq,ruhlanmoq.
25. Qaysi so’zlarni ko’chma ma’noda qo’llash mumkin?
a) Daraxt, shamol, suv.
b) Ko’z, bosh , sher
c) Daftar, qalam, ruchka
d) Aqlli, dono, ziyrak
III-chorak II variant
1. Tikuvchilikka oid uyadosh so'zlarni belgilang.
a) tikuvchi, chevar, hunarmand;
b) igna, ip, andoza;
c) tikuv, tikuvchilik, tikuvchi;
d) oshxona, oshpaz, osh tuzi;
2. O’rin-joy nomlari qaysi qatorda berilgan?
a) Guli, bekat, saroy
b) baxt, mehr, daryo
c) Sardoba, Yakkasaroy, Uchquduq
d ) bino, tashkilot
3. Turdosh otlar berilgan qatorni toping.
a) o’qidi, yozdi, chizdi
b) go’zal, moviy, musaffo
c) Andijon, Navoiy, Farg’ona
d) lola, binafsha
4. Quyidagi gapda qaysi so’z turkumi yasalgan?
Mehnatdan kelsa boylik, turmush bo’lar chiroylik.
a) ot, sifat
b) sifat, fe’l
c) Ot, fe’l
d) sifat, son
5. O’rin -joy yasovchi qo’shimchalarni ko’rsating.
a) -zor, -iston, -loq.
b) -chi, -in, tir.
c) -lar, -dir, -kor
d) -lik, -lig, -lar.
e) -sh, -ish.
6. Buyruq mayli ifodalangan gapni toping.
a) Men ham odam edimku, inson farzandi.
b) Ona bilan bola-gul bilan lola.
c) Biz daryo tomon bordik.
d) Tadbirkor yangi zamonda fidokor bo’lsin.
e) Kim mashqni bajaradi?
7. Shart mayli qo’shimchalarini ko’rsating.
a) -chi, -dosh.
b) -u, -yu.
c) -kor, zor.
d) -sa.
e) -ku, -da.
8. Shart mayli ishtirok etgan gapni toping
a) Bugun o’lkamizda bahor.
b) O’g’lingiz ham katta yigit bo’libdi.
c) Biz kelsak, akam uyda ekan.
d) Rais amakim o’zlari kelib ketdilar.
e) Oynani sindirgan - shular.
9. Nima? So’roq olmoshi qanday ma’noni bildiradi?
a) o’rin-joy
b) belgi- xususiyat
c) harakat-holat
d) narsa-hodisa
10. Atab qo’yilgan nomlar qaysi qatorda berilgan?
a) shahar, guzar, mahalla.
b) atirgul, chinnigul, rayhon
c) Zebiniso, Qo’rg’ontepa
d) bulbul, qaldirg’och, zag’izg’on
11. Ko’plik ma’nosini anglatgan otlarni toping.
a) kitob, daftar, bo’yoq
b) daryo, ko’l, anhor
c) dala, maydon, o’rmon
d) bog’lar, qirlar
12. Mavhum otlar berilgan qatorni aniqlang.
a) bilimli, ziyoli, madaniyatli
b) suxandon, tadbirkor, ijodkor
c) olim, shoir, adib
d) e’tiqod, sadoqat, muruvvat
13. Qo'shimchadosh so'zlar qatorini belgilang.
a) paxta, paxtalik, paxtazor;
b) ijod, ijodiy, ijodkor;
c) paxtakor, tajribakor, bunyodkor;
d) sholikor, lolazor, suvchi;
e) do'stlik, charxchi, suvoqchilik.
14. O'zakdosh so'zlar qatorini toping.
a) bog', tog', o'tloq;
b) maysa, suv, havo;
c) korxona,ishxona,oshxona;
d) bog', bog'bon, bog'dorchilik;
e) yot, ot, qot, soch.
15. Qaysi qatordagi so`zlarda –liq qo`shimchasi yordamida joy nomlari yasash mumkin ?
a) tepa, yaxshi, O`zbekiston
b) qo’y, bo`ston, olma
c) bor, qishloq, gul
d) chimkent, bosh, jon
e) yosh, do`st, hamkor.
16. To`plamni ifodolovchi so`zlar berilgan qatorni aniqlang ?
a) kitob, daftar, qalam
b) o`quv qurollari, milliy o`yinlar, ranglar
c) olma, o`rik, nok.
d) qizil, sariq, ko`k
e) to`g`ri javob yo`q
17. Qaysi qatorda yasama so`zlar berilgan ?
a) kitob, maktab, muallim.
b) shahar, o`lka, diyor.
c) dono, zukko, chaqqon.
d) san’atkor, unumli, noma’lum.
18. - li qo`shimchasi bilan yasalgan so`zlar qatorini belgilang ?
a) Ali, Vali, Soli
b) balli, dalli, gulli
c) erli, baxmli, omadli
d) Toshkentlik, kiyimlik, do`ppilik
19. Modda-ma’dan otlari qaysi qatorda berilganligini aniqlang.
a) korxona, shifokor
b) kitob, jurnal, gazeta
c) zumrad, yoqut, sadaf
d) dunyo, olam, jahon
20. O’rin-joy nomlariga beshta misol yozing.
21. Harakat nomi qo’llangan gap tuzing.
22. Lug’aviy shakl yasovchi qo’shimchalar ishtirokida so’zlar misol keltiring.
23. Mavhum ot yasovchi qo’shimchalar qaysilar?
24. Tarixiy sana va bayram nomlaridan qaysilarini bilasiz?
25 . Nuqtalar o’rniga mos keladigan kelishik qo’shimchalardan mosini qo’ying.
Yovuzlik… ezgulik… ajrata oladigan kishigina aqllidir.
IV-chorak I variant
1. Qaysi qatorda faqat nisbiy sifatlar berilgan?
a) Moviy, shirin, go’zal.
b) Mazali, mayin, go’zal.
c) devoriy, ijodiy, kuzgi.
d) Dongdor, sariq, sevimli.
2. Yasama sifatlar berilgan qatorni aniqlang.
a) Sho’x, ziyrak, oz
b) Tor, bukri, achchiq, go’zal
c) Oq, kam, sho’r
d) Xushfe’l, iboli, moshrang
3. Qo’shma sifatlar qaysi qatorda berilgan?
a) Sersuv, nimpushti, o’qish.
b) Ziyrak, xo’shro’y, dono,
c) Yetuk, sezgir, zilol.
d) Sheryurak, mehmondo’st, vatanparvar.
4.Ortirma daraja shaklidagi sifat berilgan qatorni toping?
a) Ko’kish, sarg’imtir, kuchliroq.
b) Oppoq, nihoyatda, viqorli, yam-yashil.
c) Qizg’ish, ko’kimtir, katta.
d) Sarg’ish, yassi, uchqur.
5. Otlashgan sifat qo’llangan gap qatorini aniqlang.
a) Mulola baland tog’ etagida joylashgan yam-yashil qishloqcha.
b) Kuz havosidan rangi xira tortgan o’tloq va yong’oqzor oralab baland tog’ tomon ko’tarila boshladik.
c) Qayerdandir yel epkini uchirib keltirgan o’t-o’lanlarning yoqimli hidi dimoqqa urildi.
d) Jasur jangda sinalar.
6. Qaysi gapda sanoq son qo’llangan ?
a) Biz, uch yigitchaga ustozning e’tiqodi boshqacharoq edi
b) Ana xolos, sochning yarmi oqarib bo’larkanda.
c) Uchinchi paravozda o’zini o’nglab oldi
d) Yaxshi, birga uchamiz.
7. Chama son qo’llangan gap qatorini belgilang.
a) Ikki soatlar yurganimizdan so’ng yalanglik ustidan chiqib qoldik.
b) Birdan,to’rt tomoni qum sahrosi o’rab yotgan katta yalanglik ko’zga tashlandi.
c) Nihoyat ikki kun deganda sovuq izg’irinning shashti pasayib, iliq kunlar boshlandi.
d) Dovuchchalardan bir-ikki donasin uzib og’zimga soldim.
8. Qaysi qatorda sanoq sonlar bilan qo’llanuvchi hisob so’zlar mavjud?
a) Bir marta “Tajriba”sifatida yonida to’xtamoqchi bo’ldim.
b) Uchinchi haftaga o’tgach ustozimning zarurati bo’lmay qoldi
c) Xullas sal kam bir oy deganda haydovchilik sirlarini bilib oldim
d) Har tupdagi hosilni bir zambildan chiqar deb chamaladilar
9. Jamlovchi son qo’llangan gap qatorini belgilang
a) Bir payt o’zimga kelsam , dahanadan ikki-uch qadam nari bedazorda yotibman
b) Bu ikkinchi bor osmonga ko’tarilishim edi
c) Uchalasi ham o’qishni a’lo baholarga bitirdi
d) Bir mahal vujudimga jon oralaganday bo’ldi
10. Qaysi gapda tartib son qo’llangan?
a) Birinchi ustozim ozg’indan kelgan, baland bo’y, g’oyat mehribon inson edi
b) Ular oralig’ini roppa- rosa 910 yil ajratib turadi
c) Bir piyoladan choy ichib tashqariga chiqdik
d) Ikki kunchadan beri safardoshlarim og’zidan sayohat taassuroti tushmaydi
11. Faqat h bilan yoziladigan so’zlar qatorini aniqlang
a) Ba…t, sha..s
b) Ma..fiy, u…lamoq
c) …otira, …abar
d) Gav...ar, che…ra
12. Narsa otlari qaysi qatorda berilgan ?
a) Sher, tuya ,yo’lbars
b) O’chirg’ich ,o’lchagich,elak
c) Archa ,bug’doyzor ,sabzavot
d) Olma ,o’rik ,nok
13. Qaysi jumlada joy nomini atovchi ot qo’llangan
a) Namangan gullar shahri
b) To’tilar oyog’i daraxtda yurishga yaxshi moslashgan
c) Uchuvchilar kuchli jasur, dadil va qat’iyatli kishilardir
d) O’zbekistondagi ko’hna shaharlardan biri Xiva hisoblanadi
14. Yasama otlar qaysi qatorda berilgan ?
a) Maktab, kitob,dars
b) Bog’ ,dala ,shiypon
c) Jilg’a ,daryo ,ko’l
d) Suxandon ,san’atkor ,binokor
15. Paytni anglatuvchi otlar qo’llangan gap qatorini aniqlang
a) Ko’p jism va narsalar shar shakliga ega
b) She’riy nutq yuritish nutqqa muayyan tartib berishdan boshlanadi .
c) O’zbek tili eng qadimgi tillardan hisoblanadi
16. Orttirma daraja shaklidagi sifat berilgan qatorni toping.
a) Ko’kish, sarg’imtir ,kuchliroq.
b) Oppoq, nihoyatda viqorli, yam-yashil.
c) Qizg’ish, yassi, uchqur.
d) Sarg’ish, ko’kimtir, katta.
17. Kichraytirish qo’shimchalari yordamida hosil bo’lgan otlar qaysi qatorda berilgan?
a) Do’stlik,ahillik,birodarlik
b) Qo’rg’oncha,qizaloq,uycha
c) Uycha,darcha , laycha
d) Gul,ko’kat,o’simlik
18. Turdosh otlar berilgan qatorni toping.
a) bola,binafsha,bo’tako’z
b) go’zal, moviy, musobaqa
c) Tinglamoq, izlamoq, sayr qilmoq
d) Andijon,Farg’ona,Namangan
19. Ibora qo’llanilgan gap qatorini toping
a) Adab –aql va iymonning chirog’i obro’ –e’tibor sarmoyasidir
b) Akbarjonning tepa sochi tikka bo’ldi
c) Deydilarki, kungaboqar umr bo’yi kunga boqar
d) O’tkir zehnli bola
20. Tilshunoslikning leksikologiya bo’limida nimalar o’rganiladi
a) So’z va so’z ma’nolari
b) Tilning tovush tizimi
c) Gap
d) So’z birikmalari
21. Nuqtalar o’rniga mos keladigan so’zlarni tanlang .Inson …faqat bo’lishni o’zi...qiladi
a) Bilan ,dilkash, o’zlik
b) Uchun, aqlli, kamlik
c) Kabi, tadbirkor ,yetarli
d) Haqida ,yetuk ,ma’lum
22. Tasviriy ifoda berilgan qatorni toping
a) Belni bog’lamoq
b) G’azal mulkinimg sultoni
c) Daftarga yozmoq
d) A va C javoblar to’g’ri
23. Faqat e unlisi qo’llaniladigan so’zlar qatorini toping.
a) …kin,…rkin,…
b) …man,…t…lak,
c) T…rak,t…lba
d) …shak,b…lak;
24. Qaysi qatordagi so’zlar tutuq belgisi bilan qo’llaniladi?
a) Sinoat,shijoat,saodat
b) A’lo,ma’no,san’at
c) Sun’iy,tabiiy,sheriy
d) Talab,shariat,sanoat
25. Qaysi qatordagi so’zlarda bo’g’in ko’chirish qoidasi buzilgan?
a) Ko’ng-il,sing-il
b) Pe-sha-na,ko’ch-gan
c) Mat-bu-ot
d) Pi-choq,mai-shat
IV-chorak II variant
1. O’rin-joy otlari berilgan qatorni toping.
a) Soylik, soat, dorboz.
b) Jarlik, tepalik, soylik.
c) Dehqonchilik, jilg’a, qir.
d) Tog’lik, siyohdon.
2. Qaysi qatordagi gapda holat ma’nosi ifodalangan?
a) Daraxt ko’kardi.
b) Axmad o’qidi.
c) Gulnora keldi.
d) Quyosh chiqdi.
3. Qaysi qatorda bir o’zakdan yasalgan so’zlar bor.
a) Gulla, gulchi, guldor
b) Suvchi, suvli, o’yla
c) Aqlli, aqlsiz, gulchi
d) O’qituvchi, o’quvchi, so’zchi
4. Shaxs otlari berilgan qator.
a) Bog’bon, o’quvchi, muhrdor
b) Folbin, Dehqonobod, oshpaz
c) Maqtanchoq, hurkavich, kitobxon
d) Sayroqi, bilag’on, tirishqoq
5. Sifat so’z turkumi asosida hosil bo’lgan atoqli otni toping.
a) Aziz, go’zal, shirin
b) Ulug’, sotiboldi, asal
c) Anor, Rayhon
d) Aziz, Xursand, Saksonboy
6. Qaysi qatorda narsa oti yasovchi qo’shimchalar berilgan?
a) –gi, -q, -g
b) –chi, -a, -bin
c) –g’in, -paz, -in
d) –kash, -soz, -chi
7. O’rin-joy otlari yasovchi qo’shimchalar berilgan qatorni toping.
a) –iston, -goh, -zor
b) –goh, -y, -obod
c) –iq, -loq, -a
d) –cha, -ot, -iston
8. Mavhum ot berilgan qatorni toping.
a) Hayo qalbning haqiqiy ko’zgusidir.
b) Ular qushchalarni tomosha qilishdi.
c) Oldimizda mevali va mevasiz daraxtlari ko’p bo’lgan o’rmon.
d) Hozir ular uchun eng bexatar yo’l Toshkent edi.
9. Qaysi qo’shimchalar sifat so’z turkumini yasashda asosiy rolni bajaradi.
a) –dor, -li, -aki
b) –mand, -gi, -xon
c) –lik, -ba, -ish
d) –k, -iq, -at
10. Quyidagi gaplarning qaysi birida tirening ishlatilishida xatolikka yo’l qo’yilgan.
a) Eshitganlarim – haqiqatdir.
b) Taniganim – do’stlarim.
c) Aziza – tikuvchi.
d) ukam – o’quvchi
11. –siz, -ona, -larcha, -siga, -cha, -lab qo’shimchalari bilan qaysi so’z turkumi yasaladi?
a) ot;
b) fe’l;
c) ravish;
d) sifat;
12. Ravishlar tuzilishiga ko’ra necha xil bo’ladi?
a) 3;
b) 4;
c) 5;
d) 6;
13. Ravishlar tuzulishiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi?
a) holat; payt;
b) sodda; holat
c) daraja – miqdor, qo’shma;
d) sodda, juft, takror, qo’shma
14. Hisob so’zlarning asosiy vazifasi…
a) Narsalarning sanog’i va o’lchovini umumlashtiradi.
b) Nutqqa jozibadorlik bag’ishlaydi.
c) Sanoq son bilan sanaladi,.
d) Takrorning oldini oladi.
15. Payt ravishlari berilgan qatorni toping.
a) Astagina, tezroq
b) Onda-sonda, ba’zan
c) Shu yerda, o’tgan yili
d) Kecha, qayerdan
16. -in qo’shimchasi bilan yasalgan sifatlar qaysi qatorda berilgan?
a) Keskin, otashin.
b) To’kin, erkin.
c) Chirkin, yog’in.
d) Tiqin, yig’in.
17. Kunduzlari quyosh sarotondagiday qizdirib turdi. Ostiga chizilgan so’z qaysi qatorda to’g’ri izohlangan?
a) Holat ravishi
b) Payt ravishi
c) Sifat
d) Ot
18. Ravish + ot tarzida yasalgan qo’shma sifatni toping.
a) Hozirjavob
b) Kaltafahm
c) Ochofat
d) Xompishgan
19. Qaysi qatorda takroriy sifatlar berilgan?
a) Mayda-mayda, shirin-shirin, tovoq-povoq.
b) Lo’ppi-lo’ppi, achchiq-achchiq, yirik-yirik.
c) Katta-katta, dasta-dasta.
d) a va b.
20. Sifatlarning qiyosiy-daraja shakliga beshtadan misol yozing.
21. Sonlarning ma’no guruhlariga qaysilar kiradi?
22. Ravish yasovchi qo’shimchalarga misol keltiring.
23. Miqdor-daraja ravishlari qaysilar?
24. Rang-tus, maza-ta’m beruvchi sifatlar.
25. Jamlovchi sonlar va ularning yasalishi haqida yozing.